Wednesday, February 14, 2007

"κυρίες μου και κύριοι"




ΣΠΑΘΑΡΕΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
Θεάτρου Σκιών Δήμου Αμαρουσίου

Αντιγράφω από την ιστοσελίδα του Μουσείου
εδώ

"Ο Καραγκιόζης: Είναι ο ιδανικός τύπος του φτωχού Έλληνα, του τόσο φτωχού που έχει πια απαρνηθεί κάθε ιδιωτική φροντίδα κι έχει εξυψωθεί σε εύθυμη φιλοσοφική θεώρηση της ζωής. Είναι αγαθός, σκληρός καμμιά φορά στ'αστεία του, αλλά καλόκαρδος στο βάθος. Γεμάτος τεμπελιά και αισιοδοξία, αλλά και γεμάτος διάθεση ν'ανακατεύεται σε όλα. Τον ενδιαφέρει κάθε τι που γίνεται γύρω του, όλους τους πειράζει και τους κοροϊδεύει και προ πάντων τον ίδιο τον εαυτό του. Το χέρι του είναι εξαιρετικά ευκίνητο και υπερβολικά μακρύ, για σκηνικούς λόγους, για να μπορεί να ξύνει την πλάτη του και το κεφάλι του ή για να χειρονομεί. Επίσης έχει συμβολική σημασία γιατί εκπροσωπεί το έξυπνο πνεύμα του. Καρπαζώνει προθυμότατα, δέρνει αλλά και δέρνεται. Είναι ευφυολόγος, ετοιμόλογος και αστείος, ποτέ όμως γελοίος. Δεν είναι ταπεινός, ούτε όταν δέρνεται. Το δέχεται κι αυτό σαν μια κακοτυχία του και σαν συνέπεια της κακοκεφαλιάς του, με την ίδια εύθυμη εγκαρτέρηση και το ίδιο ειρωνικό του κέφι."

Το καλοκαίρι βρέθηκα στο Σπήλαιο Γρεβενών, ένα χωριό κτισμένο σε βραχώδη βουνοκορφή της Πίνδου. Ένα χωριό με ιστορία και Ιστορία. Αν ήταν στην επικράτεια κάποιου άλλου κράτους, το χωριό θα μπορούσε να φημίζεται και για την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του. Αν ήταν στην επικράτεια κάποιου άλλου κράτους, το χωριό θα ήταν Κέντρο Διαχείρισης, Ανάπτυξης και Εκμετάλλευσης όλων των παραμέτρων που συνιστούν την περιουσία του προς όφελος της δικής του αλλά και της ευρύτερης κοινωνίας. Παραμέτρων όπως, του περιβάλλοντος, της αρχιτεκτονικής, μουσικής, χορευτικής και μαγειρικής παράδοσης, καθώς και της ιστορίας του.
Δεν γράφω άλλα, γιατί …πονάει.
Το καλοκαίρι, λοιπόν, βρέθηκα εκεί για μια ημερίδα για τα Πέτρινα Γεφύρια του Νομού Γρεβενών (είναι κι αυτά, σαν τα Ηπειρώτικα, εκπληκτικής ομορφιάς). Το χωριό ήταν γεμάτο από τις οικογένειες των Σπηλιωτών που τον χειμώνα ζουν στη Θεσσαλονίκη. Πολύς κόσμος και πολλά παιδιά που απολάμβαναν τις καλοκαιρινές διακοπές τους στο χωριό. Βγαίνοντας, νύχτα πια, απ’ το παλιό Σχολείο, εκεί στη πλατεία του χωριού, είδα πάγκους και καρέκλες στη σειρά και πολλά παιδιά να τιτιβίζουν και να χειροκροτούν ανυπόμονα.
«Ανυπομονούν ν’ αρχίσει ο Καραγκιόζης» με ενημέρωσε ο δραστήριος Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου. «Το κάνουμε συχνά, πολύ αρέσει των παιδιών» συμπλήρωσε.
Πλησίασα. Σε λίγο τα φώτα έσβησαν, η γνωστή μουσική άρχισε και η σκιά του Καραγκιόζη κουνώντας το μακρύ της χέρι ανακοίνωσε με στόμφο «Κυρίες και Κύριοι (αλήθεια γιατί πάντοτε απευθύνεται στα παιδιά με το ‘κυρίες και κύριοι’;), σήμερα θα παρακολουθήσετε την παράσταση Ο Καραγκιόζης Βουλευτής»
Χα, χα, χα! Τα πρώτα παιδικά γέλια γέμισαν την πλατεία. Πλησίασα κι άλλο.
Ο Καραγκιοζοπαίχτης είχε φαντασία, οι φιγούρες εναλλάσσονταν με τον ίδιο ρυθμό με τις σφαλιάρες που έπεφταν στην καμπούρα του Καραγκιόζη, ο Χατζηαβάτης, ο Μπαρμπα Γιώργος, ο Σιορ Διονύσιος, τα Κολλητήρια, όλοι οι παλιοί γνώριμοι ξανάρχονταν μπροστά μου, και τα παιδιά γελούσαν, κι εγώ κάθισα στην ακριανή καρέκλα πίσω πίσω, όπως τότε, πολλά χρόνια πριν, για να μπορώ να φύγω γρήγορα, γιατί εγώ δεν γελούσα με τ’ αστεία του καμπούρη, τον λυπόμουν, τον φοβόμουν, σκιαζόμουν τη σκιά του.
Σαν το κοριτσάκι που καθόταν δίπλα μου και παρακολουθούσε σιωπηλό.
Τούτη τη βραδιά δεν σκιάχτηκα. Λυπήθηκα. Λυπήθηκα γιατί μετά από τόσα χρόνια ο Καραγκιόζης εξακολουθούσε να ζει στην καλύβα του ξυπόλητος, τα παιδιά του εξακολουθούσαν να είναι ξυπόλητα κι αυτά, οι σφαλιάρες εξακολουθούσαν να πέφτουν στην καμπούρα του...
Τίποτα δεν άλλαξε από τότε… για τον Καραγκιόζη.
Κι εξακολουθεί να μπαίνει ο πονηρός στο μυαλουδάκι κάθε παιδιού, να γεννάει ραγιάδες, καραγκιοζάκια πνευματικά ξυπόλητα, σφαλιαροεισπράκτορες και παραμυθιασμένα τίποτα.
Γιατί;
Κυρίες και Κύριοι, σήμερα σας παρουσιάζουμε το έργο «Ο Καραγκιόζης Εγώ».
Υπόκλιση.

27 Comments:

At Wed Feb 14, 09:48:00 PM, Blogger Кроткая said...

κάτι χάνω;
κυριολεκτικόν ή μεταφορικόν;
(δεν παρακολούθησα αρκετά την επικαιρότητα;)

καλησπέρες βαλεντίνικες, πριγκηπόσκυλο!

 
At Wed Feb 14, 09:57:00 PM, Anonymous Anonymous said...

Είσαι συννενοημένος με την Μίσες Σλάπστικ 2007, παραδέξου το!

 
At Wed Feb 14, 10:32:00 PM, Blogger σχολιαστής said...

Θα φάμε, θα πιούμε και νηστικοί θα κοιμηθούμε.

Θα άλλαζα τον τίτλο και αντι ο Καραγκιόζης βουλευτής, θα τόλεγα ο βουλευτής κ. Καραγκιόζης.

 
At Wed Feb 14, 10:37:00 PM, Blogger dodo said...

Τεμπελιά και πονηριά, όνειρο επιβίωσης...

 
At Wed Feb 14, 11:01:00 PM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Κροτούλα, από καιρό το 'χα στο νού μου, μου το θύμισε η Ντόλυ μας και μου βγήκε. Δεν ...τρέχει κάτι άλλο.

Μπάμπαξ, με την κυρία επικοινωνούμε σε άλλη διάσταση, ακόμα κι όταν διαφωνούμε...

Σχολιαστά μου, κι εγώ έτσι θα το έλεγα αλλά είχα κι έναν καλό γείτονα με αυτό το επώνυμο (σοβαρά) και δεν μου πήγαινε! :)

Dodos, bull's eye! Δυστυχώς!

 
At Wed Feb 14, 11:22:00 PM, Blogger o kairos said...

Μη σε βριζεις.Ολα τα τραβας ακριβως για να μην εισαι ο καραγκιοζης.

 
At Wed Feb 14, 11:59:00 PM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Γιώργη, όσο κι αν προσπαθώ να αποποιηθώ τον ...τίτλο δεν μπορώ να μη βλέπω τη δική μας πραγματικότητα. Ελπίζω οι νεότεροι να βρουν τον λόγο για να μου τον αφαιρέσουν.

Μέρα που είναι (τρόπος του λέγειν), η οικογενειακοπροσωπική μου ευτυχία επιδεινώνει την εικόνα του τριγύρω μου... Και δεν μπορώ να ησυχάσω. Κι αυτό το "δεν μπορώ" είναι αφόρητο.

 
At Thu Feb 15, 10:11:00 AM, Blogger ladybug said...

Να με συγχωρείτε, αλλά άμα ήταν σαν εσάς ο Καραγκιόζης, θα είχαμε προκόψει. Γενικώς.
Καλημέρα. :)

ΥΓ. Ευτυχώς που βάλατε εκείνο το "ηπειρώτικα" σε παρένθεση γιατί θα είχαμε γκρίνιες :))

 
At Thu Feb 15, 11:19:00 AM, Blogger Σταυρούλα said...

Όταν βλέπω Καραγκιόζη δε γελάω πια, μου θυμίζει κάτι ύστερες ταινίες με το Βέγγο, που τρέχει και μια ζωή οι άλλοι επιβιώνουν στην πλάτη του κορόιδου. Πικρό γέλιο ...

Καλημέρα!

 
At Thu Feb 15, 12:14:00 PM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Ωραία Πασχαλιά μας, με τις ηπειρώτικες ρίζες μου στο Πετροβούνι Τζουμέρκων, θα ήταν προδοσία να μην το ανέφερα. Είπαμε γαμπρός στα Γρεβενά, είπαμε "απ' το χωριό της γυναίκας μας", αλλά όχι και Αρτέμης Μάτσας για τα ωραία (συν τοις άλλοις) μάτια της! :))

Renata, το θέατρο σκιών έπαιξε κι αυτό τον μορφωτικό του ρόλο σε γκρίζες έως μαύρες περιόδους της ιστορίας μας. Από κάποιο σημείο και μετά, όμως, με τον εναγκαλισμό του από την "πνευματική ηγεσία" του τόπου, απόκτησε επικίνδυνη φήμη και οντότητα.
Ο εθισμός στην ιδιότητα του ραγιά γίνεται πια και με τις ευλογίες της Ακαδημίας Αθηνών. Αυτής που άστελνε συγχαρητήρια στη Χούντα για το "εθνοσωτήριο έργο της"...

 
At Thu Feb 15, 01:01:00 PM, Blogger Αλεπού said...

Ως αλεπού, σου λέω ότι πάντα μου προκαλούσε ενδιαφέρον ο Καραγκιόζης. Πέτυχα μάλιστα κάποτε και το εργαστήρι ενός απ' τους τελευταίους που κατασκεύαζαν φιγούρες, κάπου στο Μοναστηράκι και κοιτάζω ακόμα τις φωτογραφίες με συγκίνηση.
Ως θέατρο(μην χάσω και δεν αναφερθώ στο έτερον βλόγιον), απλώς επισημαίνω ότι το μεγάλο ενδιαφέρον στον Καραγκιόζη είναι ότι αν και έλκει την καταγωγή του απ' την Ανατολή, είναι το μόνο ανατολίτικο θέαμα που έγινε ευπρόσδεκτο στις αρχές του 20ου απ' το τότε θεατρικό κοινό της Αθήνας που αρεσκόταν στα θεάματα της Δύσης.

 
At Thu Feb 15, 01:14:00 PM, Blogger An-Lu said...

Φιλιά ημιαιμούκο...ξέρεις γιατί!

 
At Thu Feb 15, 02:17:00 PM, Blogger Χρήστος Φασούλας said...

Δυστυχώς, Ημίαιμε, το θέατρο σκιών δεν είναι animation.
O Καραγκιόζης δεν είναι Μπομπ Σφουγγαράκης.
Ο Καραγκιόζης πέθανε.
Ζήτω ο Καραγκιόζης!

 
At Thu Feb 15, 02:48:00 PM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Αλέπω, ενδιαφέρουσα μεν η ανάλυση, κάκιστες, όμως, κατά τη γνώμη μου, οι επιπτώσεις στη διαδικασία κοινωνικοποίησης... :)

Γοργονίτσα, τα φιλιά ευπρόσδεκτα για οποιονδήποτε λόγο... :)))

Χρήστο, ευελπιστώ ότι κάποια μέρα και οι κλώνοι του θα πάνε στον ...αγύριστο :))

 
At Thu Feb 15, 02:50:00 PM, Blogger Ο σκύλος της Βάλια Κάλντα said...

Χτες διάβαζα το βιβλίο του Πάτρικ Λη Φέρμορ «Ρούμελη» και συγκεκριμένα το κεφάλαιο για τις διακρίσεις και ταυτίσεις μεταξύ «Έλληνα» και «Ρωμιού». Πέρα από τα ιδεαλιστικά και ρομαντικά (στον κλασσικό φιλελληνισμό του)λάθη, λέει ότι ο νεοέλληνας αγαπάει τον Καραγκιόζη (τυπικό Ρωμιό, που σκύβει για να περάσει η θύελλα και εκμεταλλεύεται τις αδυναμίες του δυνάστη του, κολακεύοντάς τον) γιατί απλούστατα ταυτίζεται μαζί του.

 
At Thu Feb 15, 03:03:00 PM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Και πόσες θύελλες, μαντρόσκυλέ μου, πρέπει να περάσουν για να σηκώσει επιτέλους κεφάλι; Γιατί πέρασαν αιώνες που ...εκμεταλλευόμαστε τις αδυναμίες του δυνάστη μας. Σε βάρος μας!
Απλούστατα γιατί εξακολουθούμε να ταυτιζόμαστε μαζί του. Από προνήπια!

 
At Thu Feb 15, 04:51:00 PM, Blogger Kapetanios said...

Θέατρο Σκιών.
Όπου θέατρο , εμείς και -ο ...κακός μας ο καιρός- ο εαυτός μας , σε μια παράσταση για δύο!
Για τις σκιές τι να πει κανένας? Ποιος είναι αυτός που δεν φοβήθηκε νιώθοντας τες να περπατάνε δίπλα του παίρνοντας σχήματα διαολεμένα με το μαύρο πέπλο να τις συντροφεύει πάντα.
Καπετάνιε χαμογέλα.... σώγαμπρε μου εσύ! χαχαχα

 
At Thu Feb 15, 05:34:00 PM, Blogger ladybug said...

Λοιπόν αγαπητέ Ηπειρώτη-πατριώτη, κάποια μέρα, κι αφού θα έχουμε γνωριστεί καλύτερα, θα σας πω τα ανέκδοτα που λένε στο χωριό μου για τους σώγαμπρους-που λέει κι ο καπετάνιος. Εξάλλου, να μη χαλάσουμε και το κλίμα του ποστ. :)

 
At Thu Feb 15, 09:05:00 PM, Blogger Yannis H said...

Χμ... Δεν νομίζω. Δηλαδή, δεν μπορούμε να ξανα-εφεύρουμε τον εαυτό μας: ραγιάδες ήμασταν και ένα σωρό πράγματα πάνω μας το θυμίζουν. Ίσα-ίσα, μια φιγούρα σαν τον Καραγκιόζη το εξωτερικεύει, το κάνει απτό, αντιληπτό (και ίσως διαπραγματεύσιμο). Μπορεί δηλαδή και να χαλαρώνει το βάρος του ραγιά, ακριβώς, εκφράζοντάς το. Αν όμως παίζεις μόνο Play-station και βλέπεις μόνο παραστάσεις που είναι ξένες ως προς την ιδιοσυγκρασία σου και το ιδίωμά σου, είναι πιθανόν να διατηρήσεις τα χαρακτηριστικά σου, χωρίς ένα πεδίο, ένα δρώμενο, μια παράσταση που τα εκφράζει. Και δεν είμαι σίγουρος ότι αυτό είναι καλύτερο.

 
At Thu Feb 15, 10:14:00 PM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Yannis, όταν τα παιδόπουλα όλου του κόσμου μεγαλώνουν με ένα playstation που τους υποβάλλει τη βία σαν πολιτική επιβίωσης κι εμείς μεγαλώνουμε τα παιδιά μας με τον Καραγκιόζη που τους υποβάλλει ή αναδεικνύει (ή διαπραγματεύεται κάτι άλλο που ποτέ δεν το επιτυγχάνει, ε;..) τον ραγιαδισμό της ράτσας, τότε δικαιολογημένα είμαστε της σφαλιάρας.
Όταν προσπαθούμε να αλλάξουμε την κάκιστη παιδεία μας για να βελτιωθούμε ως άνθρωποι, θα πρέπει να μελετήσουμε καλά ποιά βασική κουλτούρα έχουμε κι από τι έχει διαμορφωθεί.
Και σε καμμία περίπτωση δεν ισχυρίζομαι ότι τα παιδιά μας πρέπει να υποβάλλονται στη χρησιμότητα της βίας. Όχι, όμως, και στην αιώνια αθλιότητα και μιζέρια του τεμπέλη, δήθεν πονηρού, δήθεν παντογνώστη, δήθεν καλόκαρδου φουκαρά Καραγκιόζη που δεν έχει ελπίδα να προοδεύσει.
Προσωπική μου άποψη είναι, και δεν προσπαθώ να την επιβάλω, πίστεψέ με, ότι ο Καραγκιόζης είναι η προσωποποίηση του αδιέξοδου στον πολιτισμό οποιασδήποτε κοινωνίας.
Δεν το θέτω δε ως θέμα ανατολικής ή δυτικής κουλτούρας. Θέατρο σκιών έχουν παντού, ως και στην Ινδονησία, Καραγκιόζη έχουν μόνο οι υπόδουλοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Σόρυ για το σεντόνι αλλά μ' αρέσουν οι μακριές συζητήσεις μας... :)

 
At Thu Feb 15, 10:21:00 PM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

ΛαίδηΠασχαλιά, βάρα τα ανέκδοτα ν'ανεβάσω ΠετροΛούκα! :))

Καπετάνιε χαμογέλα, αυτό μας σώζει! :))

 
At Fri Feb 16, 10:02:00 AM, Blogger Xνούδι said...

Χαλάω κλίμα ποστ χαλαρά και σε φιλώ σκυλούκο που σε βλέπω από δω κι από εκεί και δεν συναντιόμαστε ποτέ.
Καλημέρες.

 
At Fri Feb 16, 12:40:00 PM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Κι εγώ, κι εγώ, έχουμε μονιμοσυναντηθεί εμείς..., δεν χρειάζονται πολλά λόγια! :)))

 
At Fri Feb 16, 01:13:00 PM, Blogger Απολλώνια said...

"Νικημένο μου ξεφτέρι δεν αλλάζουν οι καιροί με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί.

Καληνύχτα, Κεμάλ. Αυτός ο κόσμος δε θα αλλάξει ποτέ. Καληνύχτα..."

Παρολαυτά η ευχή παραμένει.

Καλημέρα.

 
At Fri Feb 16, 01:17:00 PM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Η "καληνύχτα" ή η "καλημέρα"; :)

 
At Fri Feb 16, 03:06:00 PM, Blogger Απολλώνια said...

χεχε!
δίκιο έχεις!
ΚΑΛΗΜΕΡΑ!

:)))

 
At Fri Feb 16, 06:21:00 PM, Blogger Κωστής Γκορτζής said...

ΟΛΗ ΜΕΡΑ! :)))

 

Post a Comment

<< Home